Πολύτιμοι Ημιπολύτιμοι Λίθοι και Κρύσταλλοι

 Πώς Δημιουργήθηκαν οι Κρύσταλλοι

Οι περισσότεροι κρύσταλλοι είναι αποτέλεσμα γεωλογικών διεργασιών διάρκειας εκατοντάδων χιλιάδων χρόνων. Πριν εξορυχτούν, μπορεί να παρέμειναν μέσα στο έδαφος για εκατομμύρια χρόνια, ίσως ακόμη και από τότε που δημιουργήθηκε ο ίδιος ο πλανήτης. Όταν λοιπόν, κρατάμε έναν κρύσταλλο στην παλάμη μας, αγγίζουμε κάτι που ξεπερνά την ιστορία, κρατάμε κάτι που υπερβαίνει κατά πολύ τη μικρή διάρκεια της ανθρώπινης ζωής.

Μπορούμε να πούμε πως οι κρύσταλλοι είναι το DNA της Γης, είναι το απτό αποτύπωμα της εξέλιξής της. Λειτουργώντας σαν μικροσκοπικές αποθήκες περιλαμβάνουν αρχεία εκατομμυρίων χρόνων, εμπεριέχουν τη μνήμη των ισχυρών δυνάμεων που τους διαμόρφωσαν. Ορισμένοι σχηματίστηκαν από το μάγμα που υπάρχει στα βάθη του πλανήτη. Αυτό το ρευστό υπέρθερμο υλικό που συχνά ανέρχεται στην επιφάνεια, όταν ωθείται από πιέσεις που δημιουργούνται από την κίνηση των τεκτονικών πλακών. Καθώς, όμως, αυτό το ρευστό προσεγγίζει την επιφάνεια του πλανήτη ψύχεται και όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, κρυσταλλοποιείται. Αν η διαδικασία είναι σχετικά αργή, μπορούν να δημιουργηθούν μεγάλοι σε διαστάσεις κρύσταλλοι. Αν αντίθετα είναι γρήγορη, τότε οι κρύσταλλοι είναι μικρότεροι.

Εκείνο που ουσιαστικά συμβαίνει είναι ότι όταν κάποιες χημικές ενώσεις ή στοιχεία μετασχηματίζονται από αέρια ή υγρή μορφή σε στερεή, αποκτούν αρκετές φορές κρυσταλλική δομή. Αυτή είναι και η διαδικασία της στερεοποίησης ή κρυστάλλωσης, όπου το αρχικό υλικό αναπτύσσεται πάνω σε μια συγκεκριμένη γεωμετρική δομή. Και έτσι βλέπουμε το μικρότερο κομμάτι να παρουσιάζει την ίδια δομή με το μεγαλύτερο, σχηματίζοντας ένα κρυσταλλικό πλέγμα, το οποίο κάθε φορά που προστίθεται σʼ αυτό νέα ποσότητα δομικού υλικού μεγαλώνει. Η γεωμετρία του εκάστοτε κρυσταλλικού πλέγματος, καθορίζει τόσο το σχήμα, όσο και τις φυσικές ιδιότητες του κρυστάλλου.

Αυτή η χαρακτηριστική γεωμετρική δομή ενός κρυστάλλου ονομάζεται «κρυσταλλικό σύστημα» και εμφανίζεται με επτά μορφές: Κυβική, Τετραγωνική, Εξαγωνική, Τριγωνική, Ορθορομβική, Μονοκλινή και Τρικλινή. Αυτές οι επτά βασικές κρυσταλλικές κατηγορίες είναι «πρότυπα-αρχέτυπα», που εκδηλώνονται στο φυσικό πεδίο μέσω του Βασιλείου των Κρυστάλλων.

Αντιλαμβανόμαστε ότι οι κρύσταλλοι σχηματίζονται μέσα από απίστευτα ισχυρές πιέσεις και εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, ενώ γνωρίζουμε από τις «εσωτερικές παραδόσεις», ότι αυτός είναι και ο τρόπος μέσα από τον οποίο εξελίσσεται το ορυκτό βασίλειο.

Οποιαδήποτε όμως μορφή και αν πάρουν, η κρυσταλλική δομή τους απορροφά, διατηρεί και μεταδίδει ενέργεια. Και υπάρχουν περιπτώσεις που αυτή η ενέργεια σχετίζεται με ιδιότητες ηλεκτρομαγνητικές.

Σίγουρα, εάν αποκτούσαμε έναν κρύσταλλο θα μαγευόμασταν από το χρώμα, την υφή και τον κραδασμό του. Θα μπορούσε να συνδεόταν με την καλή μας διάθεση, να γινόταν το γούρι ή το φυλακτό μας ίσως, και αν σιωπούσαμε να μοιραζόταν μαζί μας τα αιώνια μυστικά του και να μας άγγιζε η μαγική του ατμόσφαιρα.

ΟΙ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η σχέση του ανθρώπου με τους κρυστάλλους χάνεται στα βάθη της προϊστορίας. Ήδη, από τη Λίθινη Εποχή, βρίσκουμε ενδείξεις στους τάφους των προγόνων μας πως ορισμένα ορυκτά είχαν γι’ αυτούς μεταφυσική ή μαγική σημασία. Είναι ολοφάνερο πως η ομορφιά κάποιων φυσικών κρυστάλλων (αφού ασφαλώς δεν μπορούσε να γίνεται τότε λόγος για κάποια κατεργασία) τους γοήτευε και τους έκανε να θεωρούν αυτά τα πετράδια αληθινό θησαυρό. Η πίστη πως αυτά τα αντικείμενα ήταν ιερά και είχαν σχέση με το υπερπέραν έκανε τους αρχαίους Ιρλανδούς να θάβουν τους νεκρούς τους με ένα βότσαλο διάφανου χαλαζία μέσα στο στόμα, ενώ ορισμένες φυλές ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής προτιμούσαν τον κιτρίνη.
Όπως θα διαβάσετε και στην ιστορία του κάθε πετραδιού ξεχωριστά, μερικοί αρχαίοι πολιτισμοί, όπως οι Αιγύπτιοι, είχαν αρχίσει να εκμεταλλεύονται συστηματικά κάποια κοιτάσματα πολύτιμων και ημιπολύτιμων λίθων εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια. Θα αποφύγω να αναφερθώ στις χαμένες ηπείρους της Λεμουρίας και της Ατλαντίδας, όπου σύμφωνα με πολλά μέντιουμ και αποκρυφιστές η χρήση των κρυστάλλων είχε δει τεράστια εξέλιξη και αμέτρητες εφαρμογές τόσο στον πρακτικό όσο και στον μεταφυσικό τομέα. Δεν υπάρχουν ακόμα ατράνταχτες αποδείξεις για την ύπαρξη τους και, έτσι ή αλλιώς, όπως λένε και όσοι ασχολούνται με το θέμα, μετά την καταστροφή της Ατλαντίδας οι κρύσταλλοι έπαψαν να έχουν τις εκπληκτικές δυνάμεις που είχαν τότε. Μένω, λοιπόν, στη γνωστή ιστορία και συνεχίζω:
Σ’ αυτά τα τελευταία πέντε χιλιάδες χρόνια, κάθε θρησκεία προσέγγισε και χρησιμοποίησε τους κρυστάλλους. ‘Άλλωστε, οι πιο διαφανείς και όμορφοι απ’ αυτούς μοιάζουν με συμπυκνωμένο φως, και ποια καλύτερη υλοποίηση θα μπορούσε να πάρει το πνεύμα του Θείου; Κάθε πολιτισμός και κάθε θρησκεία είχε τις δικές του προτιμήσεις. Για τους Κινέζους, η πιο πολύτιμη πέτρα ήταν ο νεφρίτης, για τους Ινδούς το ρουμπίνι, για τους Αιγύπτιους το σμαράγδι. Αξίζει να σημειωθεί πως το διαμάντι άρχισε να αποκτά μεγάλη αξία μόλις πριν πεντακόσια περίπου χρόνια, αν και αυτό ίσως οφείλεται στο ότι μέχρι εκείνη την εποχή δεν είχαν τελειοποιηθεί οι μέθοδοι κατεργασίας του. Παρ’ όλα αυτά, σχετικά με τη σημερινή του αξία, οι μαγικές ιδιότητες που του αποδίδονται είναι ελάχιστες.
Τόσο ο Ιουδαϊσμός, όσο και ο Χριστιανισμός που στηρίχθηκε σ’ αυτόν, απέδιδαν μεγάλες δυνάμεις στους πολύτιμους λίθους. Μυθικός έχει γίνει πλέον η περίφημος “Θώρακας του Ααρών” η τελετουργική πλάκα που φορούσε ο αρχιερέας του Ιεχωβά και τον αποτελούσαν δώδεκα πολύτιμα πετράδια που αντιστοιχούσαν στις δώδεκα φυλές του Ισραήλ (‘Έξοδος 39.8). Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη (ΚΑ 19-20) αναφέρονται επίσης δώδεκα πολύτιμοι λίθοι, αυτή τη φορά σαν τα θεμέλια της Ουράνιας Πόλης του Θεού, της “Νέας Ιερουσαλήμ”. Παρά τις πολλές παραδόσεις, κανένα συστηματικό έργο πάνω στους πολύτιμους λίθους δεν έγινε μέχρι τις αρχές του 10ου μ.Χ. αιώνα, με εξαίρεση κάποιες σύντομες αναφορές του Θεόφραστου, ενός μαθητή του Αριστοτέλη, γύρω στο 300 π.Χ. και τα σχετικά αποσπάσματα του Inventorum Natura, δηλαδή της Φυσικής Ιστορίας του Ρωμαίου Πλίνιου (79-23 π.Χ.)
Στο Μεσαίωνα, άρχισαν να παρουσιάζονται κάποιες μελέτες πάνω στο θέμα, με κυριότερες αυτές του Άραβα γιατρού Αβικέννα και του περίφημου Μέγα ‘Αλβερτου. Σε αυτήν την περίοδο συλλέχθηκαν και καταγράφηκαν οι περισσότερες γνώσεις που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας. Βέβαια, οι γνώσεις αυτές είχαν περισσότερη σχέση με τον αποκρυφισμό παρά με τη σύγχρονη επιστήμη της ορυκτολογίας. Εδώ, ωστόσο, θα πρέπει να αναφέρουμε και ένα σημαντικό πρόβλημα που προκύπτει.
Τόσο η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη όσο και οι προαναφερόμενοι συγγραφείς, χρησιμοποιούσαν συχνά για τους κρυστάλλους ονόματα που στη σύγχρονη εποχή αποδίδονται σε ένα τελείως διαφορετικό ορυκτό. Για παράδειγμα, το “ζαφείρι” του Θώρακα του Αρχιερέα πιθανότατα ήταν ένα λαζούριο, αφού η ονομασία “ζαφείρι” αποδιδόταν σε όλες τις πέτρες που είχαν γαλάζιο χρώμα.
Επίσης, πολλά πετράδια από όσα αναφέρονταν ήταν καθαρά αποκυήματα της φαντασίας ή, έστω, για να δώσω στους συγγραφείς τους το πλεονέκτημα της αμφιβολίας, πράγματα που έχουν πάψει πια να υπάρχουν. Το μόνο για το οποίο μπορώ να σας διαβεβαιώσω είναι πως οι ιδιότητες των πολύτιμων λίθων που περιγράφω έχουν συγκεντρωθεί από τις πιο αξιόπιστες πηγές και έχουν διασταυρωθεί όσο το δυνατόν καλύτερα και, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν επαληθευθεί από δικές μου προσωπικές εμπειρίες.
Ας συνεχίσουμε, όμως. Με την ανακάλυψη της Αμερικής, η Ευρώπη πλημμύρισε από πολύτιμους λίθους. Η Νότια κυρίως Αμερική, αστείρευτη πηγή κάθε είδους πολύτιμων λίθων μέχρι και σήμερα, προμήθευε τους Ισπανούς κονκισταδόρους με ασύλληπτη ποσότητα και ποιότητα πετραδιών. Η αξία του αμέθυστου, που μέχρι το Μεσαίωνα πουλιόταν πιο ακριβά από το διαμάντι, ξαφνικά έπεσε κατακόρυφα. Το ίδιο συνέβη και με πολλούς άλλους κρυστάλλους. Η λεηλασία των ναών, των παλατιών και των ορυχείων των Ατζέκων, των Μάγια και των Ίνκας δεν είχε τελειωμό.
Είναι άγνωστο ποιοι αμύθητοι θησαυροί είναι ακόμα θαμμένοι σε κάποια ερημονήσια ή στο βυθό της θάλασσας, στη μεγάλη διαδρομή από το Νέο Κόσμο μέχρι τον Παλιό.
Πάντως, μόλις στα μέσα του 16ου αιώνα έγινε μια προσπάθεια συστηματοποίησης των πολύτιμων λίθων και των ορυκτών γενικότερα, από τον Γερμανό χημικό Γκιόρκιους Αγκρίκολα που με τα δυο αξιόλογα βιβλία του De Natura Fossilium και
De Re Metalica θα μπορούσε να ονομαστεί ο πατέρας της σύγχρονης ορυκτολογίας.
Στο μεταξύ, η Ασία συνέχισε να κρατά ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου πολύτιμων λίθων ενώ οι τεχνικές επεξεργασίας τους αλλά και εξόρυξής τους συνεχώς βελτιώνονταν.
Πάντως, η ορυκτολογία έπρεπε να περιμένει την ανάπτυξη της χημείας και μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα μπορούμε να πούμε πως έχουμε μια συστηματική κατάταξη των πολύτιμων λίθων σύμφωνα με τη χημική τους σύσταση. Το 1837, ο Αμερικανός Τζέιμς Ντάνα είναι ο πρώτος που καταχωρεί τους κρυστάλλους σύμφωνα με την εσωτερική δομή των μορίων τους.
Στο τέλος του 19ου αιώνα έγιναν τα πρώτα πειράματα για την κατασκευή συνθετικών κρυστάλλων. Μια νέα άνθηση αυτής της “βιομηχανίας” τεχνητών κρυστάλλων παρουσιάστηκε στις δεκαετίες του 1950 και 60, όταν ανακαλύφθηκαν οι πολλές εφαρμογές που μπορούσαν να έχουν οι κρύσταλλοι χαλαζία σε πολλούς τομείς της επιστήμης. Στις αρχές της δεκαετίας του 70 κυκλοφόρησαν στο μαζικό εμπόριο τα πρώτα συνθετικά διαμάντια. Στα εργαστήρια, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν ακόμα και κρυστάλλους που δεν βρίσκονται στη φύση!
Σε τι ωφέλησε άραγε αυτή η “πρόοδος” τη σχέση του ανθρώπου με το βασίλειο των ορυκτών και τη φύση γενικότερα; Νομίζω πως το όφελος ήταν πολύ μικρό, για να μην χαρακτηρήσω το αποτέλεσμα εντελώς αρνητικό. Ένας κρύσταλλος μεγαλώνει σαν έμβρυο μέσα στην κοιλιά της Γης. Πολλοί χρειάζονται αιώνες να τελειωθούν και άλλοι συνεχίζουν ασταμάτητα αν και ανεπαίσθητα να μεγαλώνουν.
Ποια δύναμη, λοιπόν μπορεί να έχει ένας συνθετικός κρύσταλλος; Σχεδόν την ίδια με ένα πλαστικό ποτήρι, κατά τη γνώμη μου. Είπαμε ήδη πως ο κάθε κρύσταλλος είναι κάτι ζωντανό και δεν αρκεί η σύνθεσή του να συμφωνεί με κάποιο χημικό τύπο για να εμφυσήσει μέσα του αυτή τη “ζωή”. Δεν έχουμε παρά να ευχόμαστε το επόμενο βήμα της επιστήμης να μην είναι η κατασκευή συνθετικών ανθρώπων.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ

Οι πολύτιμοι λίθοι που αγοράσατε έχουν περάσει από πολλά χέρια πριν φτάσουν στα δικά σας και από τη στιγμή που αποσπάσθηκαν από το σώμα της Μάνας Γης έχουν συσσωρευτεί επάνω τους αρκετοί ενεργειακοί κραδασμοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μάλλον αρνητικοί.
Θα ήταν ασύμφορο και πολλές φορές επικίνδυνο να τους φορέσετε επάνω σας χωρίς προηγουμένως να τους αφαιρέσετε αυτές τις αρνητικές ενέργειες και σε αυτό χρησιμεύουν οι διαδικασίες που ακολουθούν.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Πριν ακολουθήσετε τις παρακάτω διαδικασίες, πρέπει να είστε βέβαιοι πως το πετράδι θα μείνει στην κατάσταση που βρίσκεται και δεν θα περάσει από άλλα άσχετα χέρια μετά τον καθαρισμό του. Αν θέλετε να το δέσετε σε κάποιου είδους κόσμημα ή αλυσίδα, φροντίστε αυτό να έχει ήδη γίνει και στη συνέχεια καθαρίστε, καθιερώστε και φορτίστε το ίδιο το κόσμημα που το περιέχει. Διαφορετικά, μετά την επιστροφή του από τον χρυσοχόο ή τον τεχνίτη θα είστε αναγκασμένοι να ξανακάνετε την ίδια ακριβώς προεργασία.
Εγώ θα σας πρότεινα να τους τοποθετήσετε για τρεις τουλάχιστον μέρες μέσα σε χοντρό φυσικό αλάτι (που θα το βρείτε στα παντοπωλεία και στα σούπερ – μάρκετ). Φροντίστε να είναι εντελώς σκεπασμένοι, και χρησιμοποιήστε σαν δοχείο κάποιο από φυσικό υλικό. Νομίζω πως το καλύτερο για αυτή την περίπτωση είναι ένα κρυστάλλινο, πήλινο ή ξύλινο δοχείο που στη συνέχεια μπορεί να πλυθεί και να καθαριστεί εύκολα.
Μετά τις τρεις μέρες, βγάλτε το πετράδι και ξεπλύντε το με άφθονο κρύο νερό από τη βρύση (εκτός από αυτά που το νερό τα καταστρέφει, π.χ. τον μαλαχίτη, όπως θα δείτε στις ιδιότητες του κάθε συγκεκριμένου πετραδιού). Φανταστείτε πως μαζί με το αλάτι φεύγει από πάνω του και κάθε αρνητικός κραδασμός που είχε συσσωρευτεί μέσα του. Ασφαλώς, το αλάτι του ποτηριού ή του όποιου άλλου δοχείου θα πρέπει να πεταχτεί και να μη χρησιμοποιηθεί σε άλλον καθαρισμό. Στεγνώστε την πέτρα με ένα μαλακό λευκό πανί και τοποθετήστε την σε ένα ειδικό ξύλινο κουτί, πουγκί, σακούλι κλπ. μακριά από αδιάκριτα χέρια και μάτια, μέχρι να έρθει η στιγμή της καθιέρωσης.
Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ
‘Όλοι θα ξέρετε πως τα τέσσερα στοιχεία της φύσης, από τα οποία αποτελείται και ολόκληρος ο υλικός κόσμος, είναι η φωτιά, η γη, ο αέρας και το νερό. Όλα τα στοιχεία εμπεριέχονται λίγο – πολύ μέσα στους κρυστάλλους. Δημιουργήθηκαν μέσα στη Γη, κάτω από υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις, και πολλοί διατηρούν πιεζοηλεκτρικές δυνάμεις, και σ’ αυτό σχετίζονται με τη φωτιά. Πολλοί έχουν μέσα τους φυσαλίδες αέρα ή είναι διάφανοι, αφήνοντας το φως να περνάει από μέσα τους, και σ’ αυτό σχετίζονται με τον αέρα.
Στη δομή τους αλλά και στη σύστασή τους, σχετίζονται με το νερό, και ασφαλώς έχουν άμεση σχέση με το στοιχείο της γης.
ΠΟΥ ΝΑ ΦΥΛΑΞΕΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΦΟΡΑΤΕ ΤΟΥΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥΣ ΣΑΣ.
Αν ακολουθήσατε τις παραπάνω διαδικασίες, το πετράδι σας είναι έτοιμο να σας βοηθήσει, εκπέμποντας τους ευεργετικούς κραδασμούς του. Αν είναι δεμένο σε δαχτυλίδι, περιδέραιο, βραχιόλι ή άλλο κόσμημα, μπορείτε να αρχίσετε να το φοράτε, κατά προτίμηση κατάσαρκα. Αν πάλι βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση, μπορείτε να το μεταφέρετε μαζί σας μέσα σε ένα ειδικό σακουλάκι. Κουβαλάτε το σε κάποια τσέπη ή, αν δεν σας εμποδίζει, περασμένο γύρω από το λαιμό με ένα κορδόνι. Αν οι πέτρες είναι πολύ μεγάλες, μπορείτε να δεχτείτε τις ευεργετικές τους ενέργειες κρατώντας τες κάποιες στιγμές της μέρας στο αριστερό σας χέρι.
Όποτε δεν χρησιμοποιείτε ή δεν έχετε επάνω σας τις πέτρες, καλό θα είναι να τις κρατάτε σε ένα ξεχωριστό μέρος, μακριά από ξένα χέρια και μάτια. Αποφύγετε να τοποθετείτε μαζί πέτρες με φανερά διαφορετική αποστολή (π.χ πέτρες ερωτικής ευτυχίας με πέτρες οικονομικής ευημερίας) γιατί είναι πιθανόν οι ενέργειές τους να μπερδευτούν και να μειωθούν.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ

Στο κεφάλαιο που ακολουθεί θα δωθούν με απλά λόγια ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν τους κρυστάλλους μεταξύ τους και θα σας βοηθήσουν να τους διακρίνετε καλύτερα και να αντιληφθείτε όχι μόνο τις μαγικές αλλά και τις φυσικές τους ιδιότητες.

ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΗΜΙΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΛΙΘΟΙ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ

Η αναφορά στην χημική σύσταση των πολύτιμων λίθων και των ημιπολύτιμων λίθων μονάχα εγκυκλοπαιδική αξία μπορεί να έχει στο βιβλίο που κρατάτε, αφού πολλές φορές υλικά με την ίδια χημική σύσταση έχουν τελείως διαφορετική εμφάνιση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το διαμάντι και ο γραφίτης που, αν και τα δυο αποτελούνται από άνθρακα, έχουν τεράστια διαφορά στη μορφή και στη σκληρότητά τους εξαιτίας της κρυσταλλικής τους δομής. Πάντως, συνήθως οι κρύσταλλοι έχουν χημική σύσταση που να τους επιτρέπει να αντιστέκονται στη φθορά από το χρόνο και τα στοιχεία της φύσης. Ένα σημαντικό στοιχείο της χημικής σύστασης των κρυστάλλων είναι οι προσμείξεις άλλων στοιχείων που περιέχουν και που μπορούν να τους δώσουν το χαρακτηριστικό τους χρώμα. ‘Ετσι, μια ελάχιστη πρόσμειξη μαγγανίου κάνει το διαφανή κρύσταλλο του χαλαζία ημιδιαφανή ροζ χαλαζία, ενώ μια μικρή πρόσμειξη σιδήρου το μετατρέπει σε πανέμορφο μωβ αμέθυστο.

Η ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ

Σαν «σκληρότητα» ενός κρυστάλλου εννοούμε την αντοχή του στο ξύσιμο με μια ξένη ουσία. Η πιο γνωστή κλίμακα που θα χρησιμοποιώ κι εγώ είναι η κλίμακα Μοχ που πήρε το όνομά της από έναν Αυστριακό ορυκτολόγο των αρχών του περασμένου αιώνα, τον Φρίντριχ Μοχ. Ο Μοχ κατέταξε στην κλίμακα τους διάφορους κρυστάλλους ανάλογα με την αντοχή τους στο ξύσιμο με ένα αιχμηρό αντικείμενο. Η σκληρότητα κυμαίνεται από το 1 μέχρι το 10 και οι κρύσταλλοι που έχουν μεγαλύτερο αριθμό σκληρότητας μπορούν να χαράξουν αλλά όχι και να χαραχτούν από κρυστάλλους με κατώτερο αριθμό. Τον αριθμό 10, όπως ίσως θα ξέρουν οι περισσότεροι, κατέχει μόνο το σκληρότερο ορυκτό στον κόσμο, δηλαδή το διαμάντι. Ενδεικτικά, με έναν κρύσταλλο σε κάθε αριθμό της κλίμακας, θα μπορούσαμε να δώσουμε το ακόλουθο παράδειγμα μαζί με μια πρακτική ένδειξη της σκληρότητάς του.
1. Τάλκης: Θρυματίζεται εύκολα με το χέρι
2. Γύψος: Χαράζεται με το νύχι
3. Ασβεστίτης: Χαράζεται με ένα κέρμα
4. Φθορίτης: Χαράζεται εύκολα με μαχαίρι
5. Απατίτης: Χαράζεται δύσκολα με μαχαίρι
6. Φεγγαρόπετρα: Χαράζεται ελάχιστα με μαχαίρι
7. Χαλαζίας: Χαράζει το γυαλί
8. Σμαράγδι
9. Ρουμπίνι
10. Διαμάντι
Φυσικά, είναι περιττό να πούμε πως πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με κρυστάλλους που η σκληρότητά τους είναι κάτω από 7, επειδή πολύ εύκολα μπορούν να γρατζουνιστούν, να τριφτούν ή ακόμα και να σπάσουν. Αποφεύγετε, λοιπόν να τους φοράτε σαν κόσμημα, ιδίως όταν κάνετε διάφορες δουλειές, και φυλάτε τους πάντα ξεχωριστά από τους πιο σκληρούς συγγενείς τους.
ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΗΜΙΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ
Οι πολύτιμες πέτρες καθώς και οι ημιπολύτιμες πέτρες αποτελούνται από μόρια πολύ καλά συνδεδεμένα μεταξύ τους, έτσι ώστε να σχηματίζουν δομικές μονάδες συγκεκριμένης μορφής. Ασφαλώς, αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να φανεί εξωτερικά αν η πέτρα είναι κατεργασμένη και γυαλισμένη. Ακόμα και σε ακατέργαστη μορφή, τα περισσότερα πετράδια δεν έχουν κάποιο αναγνωρίσιμο εξωτερικό σχήμα, επειδή μερικές πλευρές τους είναι πιο τονισμένες από κάποιες άλλες. Το γεγονός, όμως, είναι πως οι γωνίες ανάμεσα στις πλευρές παραμένουν πάντα οι ίδιες. Δεν θα σας κουράσω με περίπλοκα σχεδιαγράμματα, άξονες, γωνίες κλπ. ‘Οποιος ενδιαφέρεται από ορυκτολογικής άποψης, μπορεί να βρει τα συστήματα κρυστάλλωσης σε οποιαδήποτε καλή εγκυκλοπαίδεια. Εγώ, απλά θα αναφέρω τα ονόματά τους:
α) Τριγωνικό ] ε) Τρικλινικό
β) Κυβικό στ) Ορθορομβικό
γ) Εξαγωνικό ζ) Τετράγωνο
δ) Μονοκλινικό

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ

Το χρώμα είναι ένα από τα πιο γοητευτικά χαρακτηριστικά των κρυστάλλων και ανάλογα με το είδος τους παρουσιάζει όλες τις αποχρώσεις του φάσματος, πολλές φορές σε καταπληκτικούς συνδυασμούς. Ο χρωματισμός των κρυστάλλων οφείλεται στη χημική τους σύσταση και πιο συγκεκριμένα στα στοιχεία που περιέχουν.
Αυτά είναι εκείνα που απορροφούν κάποια μέρη του φάσματος, αντανακλώντας κάποια άλλα. ‘Ετσι, για παράδειγμα, η παρουσία χρωμίου κάνει συνήθως ένα πετράδι πράσινο. Εκείνο το οποίο είναι πραγματικά καταπληκτικό, είναι το πόσο ελάχιστη ποσότητα ενός στοιχείου χρειάζεται για να δώσει χρώμα σε έναν μεγάλο κρύσταλλο. ‘Ενας υποθετικός διαφανής κρύσταλλος χαλαζία με όγκο ενός κυβικού μέτρου χρειάζεται συνολική ποσότητα σιδήρου μόλις όσο το κεφάλι ενός μικρού καρφιού για να μετατραπεί σε έναν αμέθυστο με πλούσιο μωβ χρώμα. ‘Ενας άλλος παράγοντας που επηρεάζει το χρώμα ενός κρυστάλλου είναι η κρυσταλλική δομή του. Ορισμένα πετράδια αλλάζουν αισθητά απόχρωση ανάλογα με τον τρόπο που τα κρατάτε στο φως. Η κοπή, όπως θα δούμε και πιο κάτω, παίζει επίσης ρόλο στο αν το συγκεκριμένο χρώμα θα φαίνεται πιο βαθύ ή πιο ανοιχτό.

ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΛΙΘΟΙ ΗΜΙΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΛΙΘΟΙ ΜΕΤΡΑ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ

Για τους πολύτιμους λίθους και για αρκετούς ημιπολύτιμους, το μέτρο τόσο του βάρους όσο και του μεγέθους τους είναι το καράτι (1 καράτι = 0,2 γρ.). Ετσι, για παράδειγμα, ένα σμαράγδι 10 καρατίων ζυγίζει 2 γραμμάρια. Οι υπόλοιποι ημιπολύτιμοι λίθοι συνήθως έχουν για μέτρο το γραμμάριο.